Bilge Kağan'ın Türk ulusuna seslenişi

Bilge Kağan’ın Türk ulusuna seslenişi;
(m.s. 734)

“Ben, Tanrı’ya benzer, Tanrı’dan olmuş Türk Bilge Kağan, Tanrı irade ettiği için, hakanlık tahtına oturdum.Ey Ulusum! Ey Hanedanım! Sözlerimi dikkatle dinleyin!
İleridegün doğusuna, güneyde gün ortasına, batıda gün batısına, kuzeyde gece ortasına kadar bütün ulusları şimdi bana tabidir.Bu günkü gibi kargaşalık olmaksızın Türk Hakanı Ötüken’de oturursa, Türk yurduna sıkıntı olmaz.Ben Ötüken’de oturarak yurdumu yönettim.Çinlilerin altınına, gümüşüne, ipeğine, tatlı sözüne, değerli hediyesine kapılmadım.Bunlara kapılan ne kadar Türk’ün can verdiğini, Çin boyunduruğuna düştüğünü unutmadım. Tanrı yardım etti, Türk Hakanı oldum. Dağılmış ulusumu bir araya topladım. Fakir ulusumu zengin ettim. Azalmış ulusumu çoğalttım.Atalarım Bumin Kağan’a, İstemi Kağan’a layik bir oğul olmaya çalıştım.
Atalarım Türk yurdunu öyle sıkı tuttular, öyle bilgelikle, öyle güzel törelerle yönettiler ki, Türk ulusu mutlu oldu. Onların ölümlerine candan ağladı.Atalarıma tabi olan bütün yabancı uluslar, Çinliler, Tibetliler, Moğollar bile onların çağında yaşadıkları mutlu hayatı
unutmadılar. Atalarım o kadar ünlü hakanlardı. Sonradan bilgisiz ve kötü hakanlar Ulu Türk tahtına oturdular.Onların kötü idaresi ve Çinlilerin hileleri yüzünden Türk ulusu zengin ülkelerini kaybetti. Türk Hakanlarının cihanı tutan ünleri geçmişe karıştı.
O yüzden, Çinlilere beylik olan Türk kişizadeleri köle, Türk kızları cariye oldu. Türk beyleri şanlı isimlerini bıraktı, Çince isimler kullanmaya başladı. Doğu Türkleri, Çin Hakanına tabi olup 50 yıl onun acıklı ve utandırıcı idaresinde yaşadılar.
Fakat Gök Tanrı Türk’ün bu haline acıdı.Türk ulusu yok olmasın, eskisi gibi cihanın en yüce ulusu olsun diye babam İlteriş Kağan’la anam El-Bilge Hatun’u Türklere hakan kıldı.Tanrı güç verdi, babamın Türk ordusu kurt, Türk düşmanları koyun oldu. Düşmanlar, kurt önünden kaçan koyunlar gibi dağıldı gittiler. Hakan babam, doğudan batıya at koşturup Türk ulusunu tekrar topladı, birleştirdi, Türk devletini diriltti.
Ey Türk Oğuz Beyleri! Üstten gök çökmedikçe, alttan yer delinmedikçe bil ki, Türk Ulusu, Türk Yurdu, Türk devleti, Türk töresi bozulmaz. Ey ölümsüz Türk Ulusu! Kendine dön! Su gibi akıttığın kanına, dağlar gibi yığdığın kemiklerine layık ol!
Ey Ulusum! Bil ki ben, zengin ve parlak bir ulusa Hakan olmadım.Zayıf ve zavallı bir ulusun başına geçip tahta oturdum. Kardeşim Kül Tigin ve yeğenlerim olan iki prensle and içtik; babamın, amcamın hayatlarını verdikleri ulus uğruna biz de bütün gücümüzle çalıştık.
Başına geçtiğim Türk Ulusunun birliği ve yüceliği için gece uyumadım, gündüz oturmadım.Ölesiye, bitesiye çalıştım. Tanrı yardım etti, bahtı yar oldu, yoksul ulusumu zengin ettim, Türk Ulusunu bütün uluslardan üstün kıldım”