Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri

Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri

I. İnönü hükümeti
(30.10.1923-06.03.1924)


25 Nisan 1920 ile 27 Ekim 1923 tarihleri arasında görev yapan Muvakkat İcra Encümeni ve 5. İcra Vekilleri Heyeti ardından ilan edilen Cumhuriyeti takiben hükümeti kurma görevi Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal ****** tarafından Malatya Milletvekili İsmet İnönü'ye verildi. 3 Mart 1924'de Hilafetin ve bu nedenle de şerie ve evkaf vekaletinin ve ayrıca erkan-ı harbiye-i umumiye vekaletinin kanunla kaldırılması üzerine yeni bir kabine oluşturulması için İnönü başbakanlıktan çekildi.


Program: 30.10.1339 Güvenoylaması: “ Kullanılan oy: 165 Kabul: 165


I. İnönü Hükümeti Bakanlar Kurulu 30.10.1923-06.03.1924



Başvekil ve Hariciye Vekili

Mustafa İsmet İNÖNÜ (Malatya)

Şer’iye Vekili

Mustafa Fevzi SARHAN (Saruhan)

Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Vekili

Fevzi ÇAKMAK (İstanbul)

Dahiliye Vekili

Ahmet Ferit TEK (Kütahya)

Maliye Vekili

Hasan Fehmi ATAÇ (Gümüşhane) 30.10.1923-02.01.1924

Mustafa Abdülhalik RENDA (Çankırı) 02.01.1924-06.03.1924

Müdafaai Milliye Vekili

Kazım ÖZALP (Karesi)

İktisat Vekili

Hasan SAKA (Trabzon)

Adliye Vekili

Seyit Bey (İzmir) 30.10.1923-06.03.1924

Maarif Vekili

İsmail Safa ÖZLER (Adana)

Nafıa Vekili

Ahmet Muhtar CİLLİ (Trabzon) 30.10.1923-19.01.1924

Süleyman Sırrı Bey (İstanbul) 19.01.1924-06.03.1924

Sıhhiye Vekili

Refik SAYDAM (İstanbul)


Mübadele İmar ve İskan Vekili

Mustafa Necati UĞURAL (İzmir)


I. İnönü Hükümeti Programı



Muhterem Arkadaşlar Reisicumhur Hazretleri tarafından intihab-ı umdeyi acianeme tevdi buyurulan vekilleri Meclis-i Alice tasvip buyurmak suretiyle ishar buyurduğunuz teveccühe Hükümet namına arz ve teşekkür ederim. Hükümet muvaffakiyetini daima Meclis-i Ali’nin müzaheret ve itimadında istinat bularak ve ondan kuvvet alarak arayacaktır.

Arkadaşlartakip edeceğimiz hareket hutut-u esasiyesi itibariyle bütün dünyaca malumdur. Mevki-i iktidarda ve mevki-i mesuliyette bulunan ekseriyet fıkrasının millete arz ettiği ve milletin tasvip ettiği umdeler ve Meclis-i Ali’nin inkişaf ve terakki için huzur ve müsalemet için öteden beri musırran iltizam ettiği esaslar; Cumhuriyet Hükümetinin hattı hareketi olacaktır. Dahilde huzur ve emniyeti ve terakki ve inkişafı temin etmek için Cumhuriyet Hükümeti kemali azim ve metanetle kemali ısrar ve takip ile hareket edecektir.

Cumhuriyet Hükümetinin münâsebat-ı hariciyede üç sülesası Türkiye Cumhuriyetinin mevcudiyetini ve temamiyetini sağlam tutarak menâfi-i hayatiyesini gözönünden ayırmamak esası dahilinde müsalemeti huzuru hüsnü münasebatı mümkün olduğu kadar tevsi ve teyit etmekten ibarettir. Hem hudutlarımızla ve kendileri ile muahedatı imza edip safahatını tatbik etmekte olduğumuz ve diğer taraftan ve henüz münasebata girmediğimiz devletlerle samimi bir dostluk tesis için bütün kuvvetimizi sarf edeceğiz. Göreceğimiz hüsnüniyete fazlasıyla mukabele edeceğiz. Bu esaslar dahilinde Türkiye Cumhuriyeti menafi-i hayatiyesini muhafaza etmek için son derecede dikkatli olacaktır.

Muhterem arkadaşlar Meclis-i Ali’nin daima ishâr ettiği temenni ve arzu ettiği netice sözden ziyâde iş yapılmasıdır. Cumhuriyet Hükümeti sözden ziyâde iş yapmak fiiliyat ve tatbikat ile size ve milletinize emniyet bahş olmak için bütün kuvvetini sarfedecektir. Şiarımız faaliyet gayret iş yapmak arzusudur. Sizin müzaheretinizi istirham ederim ki bu müzaheret tefiki ilahiye de vesile-i tecelli olacaktır.