düşünüyorum demekki malım
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.


düşünüyorum demekki malım
 
AnasayfaGaleriLatest imagesAramaKayıt OlGiriş yap

 

 JAPON ŞİİRİ HAİKU'yu tanıyalım ve yazalım

Aşağa gitmek 
YazarMesaj
Admin
Admin
Admin


Mesaj Sayısı : 358
Points : 908
Kayıt tarihi : 03/08/09

JAPON ŞİİRİ HAİKU'yu tanıyalım ve yazalım Empty
MesajKonu: JAPON ŞİİRİ HAİKU'yu tanıyalım ve yazalım   JAPON ŞİİRİ HAİKU'yu tanıyalım ve yazalım I_icon_minitimePtsi Ağus. 03, 2009 8:58 pm

Haiku Nedir?

1. Tarihçe

"Haiku bilmeyen şiir yazamaz, yazsa da şiir olmaz"

Japon söz sanatının 9-12. yüzyıllar arasında geldiği evrede dinsel ve kırsal temalar üzerinde yoğunlaşan ve 5-7-5-7-7 hece ölçüsünde yazılan koşuklar ortaya çıktığı görülür. Türkiye’de Yunus Emre’nin adında cisimleşmiş tasavvufi halk edebiyatının eşleniği gibidirler. Bunun adı Tanka’dır. Sıkça Tanka şölenleri düzenlenir, yarışmaları yapılır vs. Japon toplumuna eskiden beri hakim olan korporatist düşünce biçiminin de beslemesiyle bu tür yarışmalarda yavaş yavaş farklı bir tarz ortaya çıkar. 5-7-5-7-7 olan biçim, bir ozanın söylediği 5-7-5 ve ona katkı olarak başka bir ozanın söylediği 7-7’lik iki parçaya bölünür. Renga ortaya çıkmıştır. Artık Tanga yarışmaları değil Renga partileri revaçtadır. Zaman içinde Renga partilerine ozanlar “ceplerinde” hazır, başlatıcı 5-7-5 dizelerle gelmeye başlarlar. Hokku ya da Haiku başlıyordur artık. Tanka’dan Haiku’ya bu geçişte yapıdaki değişikliklerle birlikte, üslupta da bir takım değişiklikler olmuştur. Dinsel konular, yazarın kendi izlenimleri, imgeler, güçlü sözler terkedilmiş; yerini yalın gözle ve asilinden köylüsüne herkesin görebileceği, doğa ve günlük yaşamdaki belli bir anı yakalayıp ona işaret etme olarak tanımlanabilecek bir üslup almıştır.

2. Haiku Estetiği

Haiku bir şiir biçimi değil, bir algılama biçimi de değil, bir görme biçimidir. O, bir “an”ı, sıradan olaylar içinde bir “an”ı yakalayıp onun iç doğasına daha sonradan ve bir başkasıyla birlikte nüfuz ederek o “an”ı kalıcı bir “anı” olarak paylaşmayı hedefler. Deyim yerindeyse, “bak orada, şu anda ne oldu; ben gördüm/duydum/ dokundum/tattım/kokladım” der. Beş duyunun dışına çıkan, antropomorfizmin dolayımlarından geçen, yorumlama içeren, kendini anlatan bir tür değildir haiku. İmgeye bile çok az başvurulduğu görülür. Çünkü bu tür dolayımların başka biriyle paylaşımı azalttığı ve giderek engellediği düşünülür. “Göster, ama sakın söyleme!” Kural budur. Ve karşındaki de bu yalın anlatımdan esinlenerek o yalın anlatımı başka bir yalın anlatımla yeniden anlatabilme gücüne sahip olmalıdır.

3. Haiku Yapısı

Haiku, yapısal olarak 2 asimetrik parçadan oluşur denebilir. Bir durumu işaret eden ilk dize, ve onunla ilintilendirilecek başka bir durumu işaret eden ve genelde iki dizeden oluşan ardılı. Bu formda ilk dize ile son ikisi arasında bir tür iletişim, çağrışım, titreşim vb. diye adlandırılabilecek bir tür ilişki vardır ve deyim yerindeyse bu tür bir rezonans ne kadar güçlüyse haiku o kadar “iyi” addedilir. Japonya’da ortaya çıktığı şekliyle haikuda, ilk dizenin mevsimsel bir tanım içeren veya onu ima eden cümle(cik) olması esastır. Genelde kabul gören başka bir esasa göre, “iyi” haikuya sözcük eklemek, çıkarmak, herhangi bir sözcüğün yerini değiştirmek mümkün değildir. Yani “iyi” haiku, sağlam bir betonarme yapı gibi olmalıdır.

Haiku Örnekleri

Mavi gökyüzünün altında
At çanları,
Beyaz güvercin.
Maietto

Herkesin eliyle,
Oluşabilecek
Büyük barış çemberi işte.
JN

Hemen orada
Parlak gelecek
Ağlama.
Aizuu

Dileğimi tutup
Katladığım kağıt turna*
Kanadı bükük
Hikaru

Yaşanan trajediyi,
Pişmanlıkla anan
Çanın sesi.
JN

Umut rüzgarına
Bindirmek,
Mızıkanın sesini.
Aizuu

Hazine işte,
Sakince geçirilen
Her gün.
Aina

Uzattığım elde
Hatırıma düşen,
Annemin yüzü.
Maoko

Titreyen göğsümde,
Taşan bir çene yanı
Güzel bir gülümseyiş.
Hanii

Dokuzuncu bölüğün,
Sekizinci noktası
Noktaları yitik.
Horiemon

Serince gökyüzü boşluğunu
Tutan
Kirli bir el.
Nekuro

Saat altıyı haber veren
Kuşun sesi diye düşünüp,
Sözcükleri yitiren kimse.
Toota

Güneşin yuvarlağında,
Bayrağın olduğu yer
Barışın ülkesi işte.
Terorisu

Herkesin bakıp
Gözlerini kaçırmadığı
Özgür bir göz.
Yukanosuke

Dilediğim barışı,
Hep
Sevebilmek.
Michi

Maddiyattan değil
Sevgiden doğan
Barış.
Aizuu


Mehmet Kılıç
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
http://bbc2.yetkinforum.com
 
JAPON ŞİİRİ HAİKU'yu tanıyalım ve yazalım
Sayfa başına dön 
1 sayfadaki 1 sayfası
 Similar topics
-
» 20 güzel aşk şiiri,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
» Yavuz Sultan Selim'in Şiiri ve Hikayesi
» Dîvan Şiiri - Genel Özellikleri: (Klâsik Edebiyatın Genel Hatları ile Tanıtımı

Bu forumun müsaadesi var:Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
düşünüyorum demekki malım :: Edebiyat :: YENİ ,DÜNYA VE HALK EDEBİYATI-
Buraya geçin: